Uniswap (UNI), Ethereum blok zinciri üzerinde çalışan merkeziyetsiz bir kripto para borsasıdır. 2018 yılında geliştirilmeye başlanan proje ve kısa sürede kripto para sektöründeki en popüler merkeziyetsiz borsalardan biri haline geldi. Uniswap, kullanıcıların merkezi bir borsaya veya aracıya ihtiyaç duymadan Ethereum tabanlı tokenları alıp satmalarına olanak tanır. UNI coin (token) ise 2020 yılında çıkarılan platformun yerel kripto para birimidir.
Uniswap Projesi
Uniswap’in en önemli özelliklerinden biri otomatik piyasa yapıcı (AMM) sistemidir. Bu sistem, kullanıcıların tokenları bir havuza yatırarak borsaya likidite sağlamasına olanak tanır ve bu havuz daha sonra alım satımları kolaylaştırmak için kullanılır. AMM sistemi emir defteri ihtiyacını ortadan kaldırır, çünkü işlemler havuzdaki token oranına göre belirlenen fiyat üzerinden gerçekleştirilir. Bu yapısıyla AMM sistemi, daha verimli ve uygun maliyetli alım satım yapmak ve aynı zamanda geleneksel merkezi borsalarla ilgili riskleri azaltmak için tasarlanmıştır.
Uniswap, ilk etapta sadece Ethereum blok zinciri üzerinde faaliyetlerine başlamıştır. Ancak daha sonradan Uniswap DAO’sunda alınan kararlar ile başta Polygon ve Ethereum Layer-2 çözümleri olan Optimism ve Arbitrum blok zincirlerinde de faaliyet göstermeye başlamıştır. Faaliyet gösterdiği hemen hemen her ağda aktif bir kullancı kitlesine sahip olan platform, basit ve kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir.
Uniswap projesi 2018 yılında Hayden Adams tarafından geliştirilmeye başlanmıştır. Geliştirme sürecinde ekip ve Hayden Adams, Ethereum kurucusu Vitalik Buterin ile doğrudan iletişimde olmuşlardır. Uniswap projesi kripto para dünyasında DeFi’nin ana taşları hatta başlangıç projelerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Ethereum blok zinciri üzerindeki en büyük merkeziyetsiz borsa (DEX) olan Uniswap, geliştirdiği likidite havuzları ile birçok projeninde önünü açmıştır. Uniswap’ın bir diğer getirdiği yenilik ise otomatik piyasa yapıcı (AMM)’dir.
Otomatik Piyasa Yapıcı (AMM) Nedir?
Otomatik piyasa yapıcı (AMM), likidite havuzları yardımı ile klasik borsalardaki emir defteri yerine daha merkeziyetsiz ve şeffaf olan bir üründür. Özellikle blok zincirler üzerinde merkeziyetsiz bir şekilde çalışan DEX‘lerde sıkça kullanılan AMM mantığı, temelde kullancıların ortak bir havuza likidite eklemesine dayanır. Eklenen likidite ile diğer kullanıcılar doğrudan cüzdanları ile alım satım yapabilmektedir. AMM havuzlarından yapılan bu işlemlerden de havuza likidite sağlayan kullanıcılar işlem ücretleri kazanmaktadır. Günümüzde Uniswap, Curve ve Balance gibi önemli blok zincir projeleri otomatik piyasa yapıcı modelini kullanmaktadır.
UNI Coin Nedir?
UNI token, Uniswap platformunun yerel kripto para birimidir. UNI coin (token) platformun kullanıcıları için bir yönetişim ve teşvik programının parçası olarak Eylül 2020’de airdrop yapılarak piyasaya çıkmıştır. UNI sahipleri, protokolde değişiklik önermek ve oylamak da dahil olmak üzere platform için karar alma sürecine katılabilmektedirler. Bu açıdan UNI token bir yönetişim tokenı olarak adlandırılmaktadır.
UNI token, Ethereum blok zinciri üzerinde ERC-20 standartlarına uygun bir şekilde üretilmiş bir kripto para birimidir. UNI token maksimum 1.000.000.000 adet arza sahip olacak şekilde oluşturulmuştur. UNI tokenın dağılımı ise şu şekildedir:
- Topluluk – %60
- Takım – %21,266
- Yatırımcılar – %18,044
- Danışman – %0,69
UNI Coin Yorum
Popülerliğine ve piyasa başarısına ek olarak Uniswap ve UNI coin (token), merkezi olmayan finansın (DeFi) gelişiminde de önemli bir rol oynamıştır. DeFi, kripto para sektöründe daha merkeziyetsiz ve şeffaf bir finansal sistem yaratmayı amaçlarken, Uniswap ve UNI token’ın bu amaç içerisindeki önemli oyunculardandır..
Sonuç olarak, Uniswap ve UNI token kripto para sektörünü dönüştüren yenilikçi teknolojilerin başında gelmektedir. Merkeziyetsiz yapıları, otomatik piyasa yapıcı sistemleri ve yönetişim yetenekleri, popülerliklerine ve başarılarına katkıda bulunan temel özelliklerdir. Kripto para sektörü büyümeye ve gelişmeye devam ettikçe, Uniswap ve UNI token bu alanda önemli oyuncular olmaya devam etmeye hazırlanıyor.