Avalanche (AVAX), 2020 yılında faaliyetlerine başlayan ve NFT, DeFi, Metaverse gibi birçok alanda projelere hızlı, ucuz ve güvenli altyapı sunan bir blok zincir projesidir. Avalanche blok zinciri EVM uyumlu teknolojisi ile blok zincir üzerinde kolayca merkeziyetsiz uygulama oluşturulabilmektedir. Avalanche çoklu zincir yapısı ve subnetler ile yüksek işlem kapasitesine sahiptir. Avalanche blok zincir dünyasına getirdiği kendi konsensüs türü olan Avalanche Konsensüs ve Proof of Stake mekanizması ile yüksek TPS sayısına kolayca ulaşabilmektedir.
AVAX coin, Avalanche blok zincirinin yerel kripto para birimidir. İşlem ücretini ödeme, düğüm oluşturma gibi kullanım alanları bulunan AVAX coin, maksimum 720 milyon adet arza sahiptir. AVAX coin stake ödülleri ile belirli bir enflasyon mekanizmasına sahipken, işlem ücretlerinin yakılması ile de aynı anda deflasyonist bir mekanizmaya sahiptir.
AVAX Coin Nedir?
AVAX coin, Avalanche blok zincirinin yerel kripto para birimi olarak hizmet vermektedir. Avax coin blok zincir üzerinde işlem ücretlerinin ödenmesi ve zincirin güvenliğini sağlayan düğümler oluşturmak için kullanılmaktadır. AVAX coin maksimum 720 milyon arza sahip olup dolaşımdaki arzı enflasyon ve yakım oranına göre değişmektedir.
İlk olarak 2020 yılının haziran ayında özel satışı gerçekleşen AVAX coinin arzının sınırlı olmasının yanı sıra kendi içerisinde dinamik bir enflasyon yapısına sahiptir. Blok zincir üzerindeki yakım mekanizması ile blok zincir üzerinde gerçekleşen her işlem için ödenen işlem ücretlerini yakmaktadır.
AVAX coin, Avalanche blok zincir teknolojisi yardımı ile DeFi, NFT, Metaverse gibi birçok alana erişim imkanı ve altyapı hizmeti sağlamaktadır.
Avalanche Projesi
Avalanche projesi, Ava Labs tarafından geliştirilmiş ve Eylül 2020 tarihinde mainnete başlamış olan bir Layer-1 projesidir. Avalanche projesi hem konsensüs mekanizması hem de farklı blok zincir yapıları ile ölçeklenebilirlik, merkeziyetsizlik ve güvenlik problemlerinin üçünü de çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Avalanche hızlı ve ucuz işlem altyapısı ile saniyede yüksek işlem kapasitesine sahiptir.
Avalanche projesi Eylül 2020 yılında hayata geçmesi ile birçok yatırımcı tarafından ilgi gördü ve kısa sürede popülerlik kazandı. Avalanche blok zincirinin EVM destekli olması, halihazırdaki birçok projeye ve uygulamayla kolayca entegrasyon yapabilmesine olanak sağlamıştır. Avalanche projesi hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için oldukça kolay ve basit bir kullanım deneyimi sunmaktadır.
Avalanche Blok Zinciri
Avalanche blok zinciri EVM uyumlu altyapısı ile DeFi, NFT ve akıllı sözleşmeler gibi birçok teknolojiyi kullanmaya olanak sağlamaktadır. Avalanche blok zinciri hızlı, ucuz işlem ücretleri ve merkeziyetsiz uygulama geliştirilebilir altyapısı ile kripto para dünyasında faaliyet göstermektedir. Avalanche blok zinciri farklı blok zincir yapıları ile projelere uygun teknolojik altyapı ve alt ağ hizmeti de sunmaktadır.
Avalanche Zincir Yapısı
Avalanche (AVAX), blok zincir üzerinde merkeziyetsiz uygulama yaratmaya olanak tanımasının yanı sıra ölçeklenebilir yapısıyla kripto para projeleri için hız ve düşük işlem ücreti sunmaktadır. Avalanche, Proof-of-Stake temelli kendi konsensüs mekanizması sayesinde “Ölçeklenebilirlik Paradoksu” ya da “Blok zincir Trilemması” olarak adlandırılan ve blok zincirler üzerinde ölçeklenebilirlik, güvenlik ve merkeziyetsizlik kavramlarını aynı anda gerçekleştirmeyi ele alan sorunu çözmeyi hedeflemektedir..
Avalanche blok zinciri temelde üç farklı zincir yapısına sahiptir. Bunlar X-Chain, P-Chain ve C-Chain olarak adlandırılmaktadır. Bunların yanı sıra Avalanche üzerinde projelerin kendi blok zincirini daha ucuz ve hızlı bir şekilde çalıştırmalarına olanak sağlayan subnetler (alt-ağlar), Avalanche blok zincirinin ölçeklenmesi için önemli bir yapı taşıdır.
X-Chain
X-Chain, yani Exchange (borsa) zinciri, AVAX coinleri ve diğer dijital varlıkları yaratmak için kullanılır.
P-Chain
P-Chain ya da platform zincir, Avalanche üzerindeki doğrulayıcıların koordine edilmesinin yanı sıra subnet dediğimiz alt-ağları yaratmak için kullanılır.
C-Chain
C-Chain ise Avalanche üzerinde en çok kullanılan zincirdir. Aynı zamanda kontrat zinciri olarakta adlandırılır. EVM (Ethereum Sanal Makinesi) ile uyumlu olan bu zincir üzerinde, geliştiriciler, merkeziyetsiz uygulamalar için akıllı kontrat yaratabilmektedirler. C-Chain yapısının EVM uyumlu olması aynı zaman da Ethereum üzerinde çalışan birçok uygulamanın da kolayca Avalanche üzerinde çalışmasına olanak sağlamaktadır.
Subnet
Subnet, Avalanche üzerinde ölçeklenebilirlik problemine çözüm olarak sunulmuştur. Projelerin Avalanche ağı altında kendi blok zincirlerini oluşturabilmelerini olanak sağlar. Subnetler, bir blok zincirin durumu üzerinde fikir birliğine varmak için birlikte çalışan dinamik bir doğrulayıcı kümesi olarak tanımlanmaktadır. Yani Avalanche üzerinde doğrulayıcı olanlar aynı zamanda subnetler üzerinde de doğrulayıcı olmaktadırlar. Avalanche üzerindeki bir doğrulayıcı aynı anda birden fazla subnet üzerinde doğrulayıcı olabilmektedir. Böylece Avalanche ağındaki sınırlı doğrulayıcı sayısına rağmen sınırsız sayıda subnet oluşturmak mümkündür.
Subnetler P-chain ana zincirinin altında yaratılan blok zincirlerdir. Yaratılan bu yeni blok zincir, ana blok zincir olan Avalanche ağına köprüler ile bağlıdır ve özelleştirilebilir bir yapıya sahiptir. Subnetler üzerinde işlem ücretleri ana blok zincirdeki gibi AVAX coin ile ödenebileceği gibi projenin subnet özelindeki farklı kripto para birimleri ile de ödenebilmektedir.
Avalanche Konsensüs Modeli
Avalanche blok zincirinde doğrulayıcılar işlemlerin doğruluğu ve fikir birliğine varmak için temelde Avalanche Konsensüs Mekanizmasını kullanmaktadırlar. Avalanche Konsensüs Mekanizması aynı zamanda Snowman Konsensüsü olarakta bilinmektedir ve toplam 4 temel etaptan oluşmaktadır. Bunlar sırasıyla Slush, Snowflake, Snowball ve Avalanche olarak adlandırılmaktadır.
Avalanche Konsensüs Modelindeki bütün bu süreci mavi ve kırmızı renkleri üzerinden bir örnek ile açıklamak gerekirse:
Slush
Blok zincir üzerindeki bir düğüm herhangi bir işlem iletmeden önce nötr yani renksiz bir konumdadır. Bu düğüm bir işlem ilettiği zaman o işlemin rengini içeren renge bürünmektedir. (Örneğin kırmızı) Daha sonra ağ üzerindeki tanımlı olan düğümlerden ağ üzerinde stake ettiği AVAX miktarı ile doğru orantılı olarak bir düğüm grubu seçilmektedir. (Örneğin 10 adet düğüm) İlk düğüm tarafından kırmızı olarak renklendirilen bu işlem bu gruba iletilir ve işlemin rengini belirlemeye çalışırlar. Bazı düğümler kırmızı yerine mavi rengi seçebilir ya da kırmızı rengi devam ettirebilirler. Bu noktada karar eşiği sayısına ulaşana kadar düğüm grupları tarafından işlemin rengi tekrar tekrar sorgulanır. Belirli bir süre geçtikten sonra ağ üzerindeki katılımcıların hepsi aynı rengi benimseyecek ve fikir birliğine varlıcaktır. Bütün işlem süreci slush etabı olarak adlandırılmaktadır.
Snowflake
Snowflake ise sisteme bir sayaç ekleyerek Slush’ın BFT olmasını sağlar ve düğümlerin renkleri konusunda daha kararlı olmasını sağlar. Snowflake’de her düğüm bir sayaç çalıştırır ve düğümün her renk değişiminde sayaç sıfırlanmaktadır. Düğümlerin her başarılı sorgusu sonucu bu sayaç 1 puan artmaktadır. Bu sayaç ağ üzerinde tanımlı β sayısına ulaştığında ise düğümün rengi kesinleşmiştir.
Snowball
Konsensüsün bir diğer etabı olan Snowball ise Snowflake üzerine her bir düğüm için güven sayacı eklemektedir. Bu güven sayaçları kırmızı ve mavi sorgusundan sonra ilgili renk ile olan güven sayacını 1 puan artırmaktadır. Böylece düğümlerin ne kadar dürüst olduklarına dair bir sıralama oluşturmak mümkündür.
Avalanche
Konsensüsün son etabı ise Avalanche olarak adlandırılmaktadır. Avalanche, bütün bu sürece DAG (Direct Acyclic Graph) yapısının eklenmesi ve son kontrollerin yapıldığı etaptır. DAG yapısı birbirine bağlı noktalar olarak tanımlanmaktadır. DAG yapısında 3 çeşit nokta mevcuttur, bunlar kaynak, normal ve sink noktalarıdır. DAG yapısı ile gerçekleştirilen her bir işlem (nokta) kendinden önceki bir veya birden fazla işlemi ebeveyn olarak seçmektedir. Bu işlemlerin birbiri ile herhangi bir ilişkisi ya da bağı bağı olmak zorunda değildir.
DAG yapısı ile Slush, Snowflake ve Snowball sürecinde düğümlerin yaptığı her bir sorgu için işlemin kökeni ve ebeveynleri bulunur. Böylece işlemin doğruluğu için düğümler sorgulama yaparlar. İşlemin ebeveyn işlemleri eğer sıkça tercih edilen işlemler ise düğümler renk seçiminde zorlanmaz ve kolayca fikir birliğine ulaşabilmektedirler.
Tokenomics
AVAX coin, Avalanche blok zincirinin yerel kripto para birimidir. Blok zincir üzerinde işlem ücretlerinin ödenmesi ve düğüm oluşturmak için kullanılmaktadır. AVAX coin maksimum 720 milyon adet arza sahiptir. Avalanche blok zincirindeki ilk blokta 360 milyon adet coin üretilmiş ve teşvik, özel satış, takım, hazine gibi birçok alan için ayrılmıştır. Geriye kalan 360 milyon coin ise zaman içerisinde stake ödülleri olarak dağıtılması planlanmaktadır. AVAX coin detaylı dağılımı ise şu şekildedir;
- Stake Ödülleri: %50
- Tohum Satışı: %2.5
- Özel Satış: %3.5
- Halka Açık Satış: %9.97
- Vakıf: %9.26
- Topluluk ve Geliştirici Teşvikleri: %7
- Testnet Ödülleri: %0.27
- Stratejik Ortaklar: %5
- Airdrop: %2.5
- Takım: %10
Avalanche blok zinciri üzerinde gerçekleşen her bir işlem için ödenen işlem ücretleri Bitcoin blok zincirinin aksine madencilere gitmemektedir. Blok zincir üzerindeki her bir işlem ücretinin tamamı yakılmaktadır. Böylece piyasadaki AVAX coin emisyonunun dengesi sağlanmaktadır. Stake ödülü olarak üretilen her bir AVAX coin, işlem ücretlerinin yakılması ile dengeli bir şekilde ilerlemektedir. AVAX coin ekonomisinde bir yanda enflasyonist bir stake ödül mekanizması varken diğer yanda deflasyonist bir yakım mekanizması bulunmaktadır.
Blok zincir üzerindeki işlem ücretlerini yakarak dolaşımdan kaldırılan AVAX coinler, stake ödülleri ile dengelenebilmektedir. Blok zincirin kullanımın artması ile toplam işlem ücretleri artacağı için anlık olarak dolaşıma giren AVAX coin sayısı düşüş gösterebilmektedir.
Kurucu ve Yönetim Kadrosu
Avalanche projesi 2020 yılında Ava Labs tarafından geliştirilmiş ve aynı yılın Eylül ayında mainnete başlamıştır. Ancak projenin teknolojisinin geliştirilmesi çok daha öncesine dayanmaktadır. Avalanche Konsensüs Modelinin temelleri 2018 yılında kendilerini Team Rocket olarak adlandıran bir ekip tarafından atıldı. 2020 yılında ise Emin Gün Sirer öncülüğünde Kevin Sekniqi, Maofan Yin, Robbert van Renesse tarafından Avalanche Konsensüs Modelini ve Avalanche blok zincirini anlatan makaleler yayınlandı. Eylül 2020 tarihinde ise proje faaliyetlerine başlamıştır.
Avalanche projesi günümüzde Ava Labs tarafından yönetilmektedir. Ava Labs’ta Emin Gün Sirer CEO, Kevin Sekniqi COO, Chris Lavery CFO ve Devon Ferreira CMO olarak görev yapmaktadır.
Sonuç
Avalanche kripto para dünyasında hem teknolojik hem de işlem hızı olarak ön plan çıkan bir Layer-1 projesidir. Avalanche projesi kripto para dünyasında, yol haritasına uygunluğu, teknoloji geliştirme hızı, ekosistem büyümesi ve taşıdığı potansiyele ile yatırım yapılar bir kripto para birimi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Avalanche blok zinciri hızlı, ucuz ve yüksek TPS oranı yapısı ile diğer birçok blok zincir projesinden ayrılmaktadır. Avalanche özelinde anahtar çıkarımlar ise
Olumlu
- Hızlı ve ucuz işlem yapabilme
- EVM uyumu
- Yüksek işlem kapasitesi
- Yenilikçi teknoloji
Olumsuz
- Doğrulayıcıların varlıkları ile doğru orantılı olarak söz hakkına sahip olmaları sebebiyle kısmide olsa merkezileşmeye elverişli yapı
Avalanche (AVAX)Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
AVAX coin ne zaman çıktı?
AVAX coin, Eylül 2020 tarihinde piyasa çıkmıştır.
AVAX coin arzı ne kadar?
AVAX coin maksimum 720.000.000 adet arza sahiptir.