Piyasa Değeri (PD) ve Defter Değeri (DD), finansal terimlerdir. Piyasa Değeri (PD), bir varlığın veya şirketin gerçek piyasa değerini ifade eder. Şirketin hisse senetlerinin piyasa değeri, borsada belirlenen fiyata dayanır. Öte yandan, defter değeri (DD), bir varlığın veya şirketin kayıtlardaki değeridir. Şirketin varlıklarının defter değeri (DD), mali tablolarda yer alan değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanır. Genellikle PD ve DD farklı olabilir, çünkü piyasa değeri arz ve talebe bağlı olarak değişebilirken, defter değeri mali kayıtlara dayanır.
Piyasa Değeri Nedir?
Piyasa değeri/defter değeri oranı ya da PD/DD şirket bilançolarını analiz ederken kullanılan önemli finansal oranlardan bir tanesidir. Oran formülünün ilk elamanı olan piyasa değeri, şirketin toplam sermayesinin hisse senedi fiyatı ile çarpılması ile bulunur. Yani bir şirket 100 milyon TL sermayeye sahip ve fiyatı 10 TL ise piyasa değeri 1 milyar TL olarak bulunur.
Defter Değeri Nedir?
Defter değeri demek ise şirketin bilançosunda işletme kaynakları ile borçları arasındaki fark şeklinde hesaplanır ve bu da şirketin öz kaynaklarına eşittir. PD/DD formülünü şu şekilde ifade edilebilir;
PD/DD = Piyasa değeri / Öz kaynak
PD/DD Nasıl Yorumlanır?
Bu iki değer arasındaki orana bakılarak şirketin ucuz mu yoksa pahalı mı olduğu hakkında yorum yapılabilmektedir. Genellikle PD/DD değeri düşük olan şirketler/varlıklar ucuz olarak değerlendirilirken, yüksek olanlar pahalı olarak yorumlanır. Ancak bu noktada PD/DD değeri tek başına güçlü bir gösterge olmadığı gibi pahalılık ya da ucuzluğu tanımlamak için mutlak bir gösterge olarak yorumlanması hataya sebep olabilir. PD/DD oranına bakılırken, şirketin bulunduğu sektörün PD/DD oranına ve öz sermaye karlılığına da bakmak gerekebilir. Şirketin öz sermaye karlılığı yüksek ise PD/DD değerinin temel değer olan 1’in üzerinde olması piyasa oyuncuları tarafından pahalılık işareti olarak nitelendirilmez.
PD/DD ve F/K İlişkisi
PD/DD ve F/K oranı kullanılarak şirketin öz kaynak karlılığı bulunabilmektedir. Finansal değerlemede önemli olan bu iki orandan PD/DD oranının F/K oranına bölümü ile şirketler için önemli bir gösterge olan öz kaynak karlılığı bulunmaktadır. Öz kaynak karlılığını bulmak için kullanılan formül ise şu şekildedir;
Piyasa değeri defter değeri oranı / Fiyat kazanç oranı = Kar / Özkaynak (Kısaca Özkaynak karlılığı)