Bedelli sermaye artırımı, bir şirketin sermayesini artırmak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, mevcut hissedarlar, belirli bir fiyat karşılığında, şirketin yeni hisselerinden satın alma hakkına yani rüçhan kuponlarına sahip olurlar. Bu yeni hisseler, şirketin toplam hisse sayısını artırır.
Bedelli sermaye artırımı, şirketlerin genellikle nakit ihtiyacını karşılamak için kullanılan bir yöntemdir. Şirketler, yeni yatırımlar yapmak, varlıklarını genişletmek veya borçlarını ödemek gibi nedenlerle nakit ihtiyaçları olabilir. Bedelli sermaye artırımı, hissedarların katılımı ile gerçekleştirildiği için, şirketler için borçlanma gibi yüksek faiz ödemeleri gerektiren finansman yöntemlerine kıyasla daha ekonomik bir seçenek olabilir.
Rüçhan Nedir?
Bedelli sermaye artırımında yeni ihraç edilecek paylar için hissedarlara payları oranında rüçhan kuponu verilir. Bu kuponlar yatırımcıya yeni hisse senetleri alma önceliği hakkı sunmaktadır. Şirket ortakları yani yatırımcılar bu kuponları kullanarak yeni paylarını kullanım fiyatı üzerinden satın alabilirler. Sermaye artırımına katılmak istemeyen yatırımcılar ise rüçhan haklarını borsada satabilirler.
Rüçhan kuponları bedelli sermaye artırımı zamanında hesabında ilgili hisseden olan yatırımcının hesabına otomatik olarak tanımlanmaktır. Bedelli sermaye artırımına katılmak istemeyen bir yatırımcı elinde bulunan rüçhan haklarını, tıpkı hisse senetlerinde yaptığı satışlar gibi piyasada satarak, bu hakkını nakde dönüştürebilmektedir.
Bedelli Sermaye Artırımı Nasıl Hesaplanır?
Bedelli sermaye artırımı sonrası hissenin fiyatı şu formül ile hesaplanır:
Bedelli sonrası hisse fiyatı = ( Hisse fiyatı + Rüçhan kullanım bedeli x Bedelli artış oranı) / (1 + Bedelli artış oranı)
Örnek olarak:
Bir A şirketinin 200 milyon TL ödenmiş sermayesi, 500 milyon TL özsermayesi ve 9 milyar TL de piyasa değeri olsun. Yani hisse fiyatı 45 TL. Bu şirket 1 TL’den (Rüçhan kullanım bedeli) %150 oranında bedelli sermaye artırımı yapmaya karar verdiğini düşünelim.
Bedelli sermaye artırımı sonrası hisse senedi fiyatı = (45 + 1 x 1,5) / (1+1,5) = 18,6 TL olur. Ödenmiş sermaye ise yüzde 150 artış ile 500 milyon TL olur. Rüçhan kuponlarının kullanım fiyatı ise 45 – 18,6 = 26,4 TL olarak bulunur. Elinde 100 adet A hissesi bulunan bir yatırımcı bedelli sermaye artırımına katılmak isterse 150 TL karşılığında 150 adet daha hisse alabilmektedir. Bedelli sermaye artırımı sonrası yatırımcının elinde toplam 250 adet A hissesi olmuş olur. Yatırımcının elindeki hisse değeri ilk zamanda 4500 TL iken 150 TL nakdi artış ile 4650 TL olmuş olur. Yatırımcı eğer bedelli sermaye artırımına katılmak istemez ise rüçhan haklarını Borsa İstanbul’da satarak, elindeki haklarını nakide çevirebilmektedir.
Bedelli Sermaye Artırımı Hisseyi Nasıl Etkiler?
Bedelli sermaye artırımının fiyat üzerine doğrudan bir etkisi bulunmamaktadır. Şirketin bedelli sermaye artırımı sonrası hisse fiyatı ödenmiş sermayesi ve şirket değeri artmaktadır. Bedelli sermaye artırımı sonucunda şirket kasasına nakit para girdiği için giren miktar kadar şirketin değeri artar. Bu değer artışı sermaye artışı sonrası hesaplana fiyatın içerisinde yer almaktadır.
Bedelli Sermaye Artırımı Neden Yapılır?
Bir şirket niçin bedelli sermaye artışı yapar? Bunun hem şirket özelinde hem de piyasa özelinde birçok sebebi olabilir ancak başlıca sebepleri şunlardır;
- Bedelli sermaye artırımı sonrası elde edilen nakit ile şirket iç kaynaklarını güçlendirmek,
- Yapılması planlanan yeni yatırımlar için kaynak ihtiyacını karşılamak,
- Halihazırda olan borçlarını kapatmak,
gibi nedenlerle şirketler bedelli sermaye artırımına başvurabilir.